รู้จักอุกกาบาต

อุกกาบาตคืออะไร

         อุกกาบาต (Meteorites) คือ ชิ้นส่วนของเหล็ก (irons) หิน (stones) หรือ ส่วนประกอบของหิน-เหล็ก (stony-iron) ที่ตกจากอวกาศผ่านบรรยากาศลงมาถึงพื้นโลก ส่วนใหญ่เชื่อว่าอุกกาบาตมาจากกลุ่มดาวพระเคราะห์น้อยที่โคจรระหว่างดาวอังคารและดาวพฤหัสบดี ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของดาวเคราะห์หรือดาวเคราะห์น้อยขนาดใหญ่ บางก้อนก็มาจากดวงจันทร์และดาวอังคาร มีส่วนน้อยที่มาจากเศษแตกหักของดาวหางวัตถุ อุกกาบาตอาจแยกได้เป็น 3 ประเภท คือ ประเภทหิน  ประเภทเหล็ก ประเภทหิน-เหล็ก อุกกาบาตประเภทหินแบ่งย่อย เป็น 2 ชนิด คือ คอนไดร์ท (Chondrites) และ อคอนไดร์ท (Achondrites)

ข้อเท็จจริงบางประการเกี่ยวกับอุกกาบาต

          อุกกาบาตดูดติดแม่เหล็ก เนื่องจากอุกกาบาตประกอบด้วยเหล็กในปริมาณที่สูง แม้ว่าจะเป็นอุกกาบาตที่ดูคล้ายหินก็ตาม มันจะตอบสนองต่อแม่เหล็กอย่างรุนแรง คล้ายๆ กับตะปูเหล็กถูกแม่เหล็กดูดเลยทีเดียว แต่มันไม่มีคุณสมบัติเป็นแม่เหล็กหรอกนะ แม่เหล็กที่นำมาทดสอบควรจะเป็นแม่เหล็กชนิดดีหน่อยนะครับ ไม่แนะนำแม่เหล็กติดกับตุ๊กตาที่ติดหน้าตู้เย็น อุกกาบาตที่มีปริมาณเหล็กน้อยมากๆ (น้อยกว่าหนึ่งส่วนพันของปริมาณสารประกอบทั้งหมด) อาจตอบสนองแม่เหล็กอย่างอ่อนๆ ซึ่งมักพบน้อยมากๆ นักสะสมอุกกาบาตมักไม่ค่อยให้ความสนใจเท่าไหร่ (ราคาไม่ดี) อุกกาบาตเหล่านี้มักดูคล้ายกับหินภูเขาไฟและดูไม่เหมือนโลหะซักเท่าไหร่ ดังนั้นถ้าพบวัตถุลักษณะคล้ายโลหะแต่ไม่สอบสนองกับแม่เหล็กให้คิดไว้ก่อนว่ามันไม่ใช่อุกกาบาต

          อุกกาบาตค่อนข้างหนัก อุกกาบาตมีความหนาแน่นมากกว่าหินบนโลก สิ่งแรกที่มักพูดกันเมื่อถืออุกกาบาตคือ “โอ้! หนักแฮะ” น้ำหนักที่มากนี้ก็เนื่องจากปริมาณเหล็กที่สูง แม้กระทั้งอุกกาบาตประเภทหินก็ยังคงรู้สึกหนักกว่าหินส่วนใหญ่บนโลก

          อุกกาบาตไม่มีกัมมันตภาพรังสี ดูเหมือนว่าอุกกาบาตจะเดินทางในอวกาศมาหลายล้านปีก่อนที่จะตกมาถึงยังพื้นโลก ในระหว่างนั้นมันเหมือนจะถูกอาบด้วยรังสีต่างๆ มากมาย แต่จริงๆ แล้วมันไม่ได้มีความเป็นอันตรายหรือมีกัมมันตภาพรังสีเลย อุกกาบาตบางก้อน เช่นที่พบในอะริโซน่า สหรัฐอเมริกา ประกอบด้วยเพชรขนาดเล็กมาก (micro diamonds) ซึ่งไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่านอกจากจะตัดก้อนตัวอย่างดู ปัจจุบันยังไม่มีรายงานว่าพบมรกต ทองคำ ซากดึกดำบรรพ์เอเลี่ยน แมลงจากดาวอังคาร หรือแร่ที่พบทั่วไปบนโลก เช่น แร่ควอตซ์ ในอุกกาบาต ดังนั้นถ้าเราพบวัตถุลักษณะคล้ายหินทั่วไปที่พบบนโลกสันนิษฐานได้ว่าอาจจะไม่ใช่อุกกาบาต เพราะอุกกาบาตมักจะให้ความรู้สึกที่แตกต่างจากหินโดยทั่วไปรอบตัวมันไม่ว่าจะดูหรือสัมผัส

  

IRON METEORITE อุกกาบาตประเภทเหล็ก จาก Arizona’s Meteor Crater. สังเกต คราบสนิมสีส้ม และดูดติดแม่เหล็ก	OLD STONE METEORITE อุกกาบาตประเภทหินค่อนข้างผุพัง จากทะเลทรายซาฮาร่า สังเกต ดูดติดแม่เหล็ก	FRESH STONE METEORITE อุกกาบาตประเภทหิน ตกในแอฟริกา เมื่อปี 1960. สังเกต fusion crust สีดำ และรอยบุ๋มขนาดใหญ่ ภาพตัวอย่างอุกกาบาต (http://aerolite.org)